James Joyce

İrlandalı yazar, şair, öğretmen ve edebiyat eleştirmeni. 2 Şubat 1882’de, Dublin’in banliyölerinden Rathgar’da doğan yazar, yirminci yüzyıl edebiyatının en mühim isimlerindendir.

Jorge Luis Borges’ten, Flann O’Brien’a ve David Foster Wallace’a kadar izlerini takip edebileceğimiz Joyce eğitimini Cizvit okullarında aldı. Birçok işte çalı şan babası vergi tahsildarlığı da yapmıştı, annesiyse yetenekli bir piyanistti. Joyce, babasının sürekli iş değiştirmesi ve alkolizminden kaynaklanan maddi, manevi sorunlara rağmen iyi bir öğrenciydi. İngilizce, Fransızca ve İtalyanca üzerine çalıştığı University College Dublin’den mezun oldu.

Mezun olduktan sonra, o zamanki sevgilisi ve müstakbel eşi Nora Barnacle’la beraber Paris’e gitti. Orada gazetecilik, öğretmenlik yaptı. Joyce hayatının çoğunu yurtdışında geçirse de yazdıklarının odak noktası hep Dublin oldu.

Joyce’un 1904’te tamamladığı öykü kitabı Dublinliler, devletin baskısı nedeniyle 1914’te yayımlandı. Önce Stephan Deadalus ismiyle yazmaya başladığı ama daha sonra terk ettiği otobiyografik romanın bir yeniden çalışması olan Sanatçının Gençlik Portresi de 1916’da yayımlandı. Homeros’un, Odysseia’sına selam durarak birçok farklı edebi yöntem kullanıp yazdığı Ulysses, 1922’de okurla buluştu. Joyce, yıllarca konuşulacak, bitmek bilmeyen tartışmalara sebep olacak, belki de en büyük eseri olan Ulysses’in ardından bir yıl boyunca tek kelime yazmadı. 1939’da, olay örgüsünden çok ses, ritim, kelime oyunlarına dayanan, dilin olanaklarını sonuna kadar zorladığı Finnegan Uyanmasını yayımladı.

Joyce’un diğer eserleri arasında, 1907 tarihli Oda Müziği isminde bir şiir kitabı ve 1918’de yayımlanan Sürgünler adında bir tiyatro oyunu da vardır. James Joyce, Zürih’te ülseri sebebiyle girdiği ameliyatın ardından komaya girdi, 13 Ocak 1941’de hayatını kaybetti.